Afscheid Sangnilaya

Inmiddels is juli aangebroken, in het miskito ‘Likati’: de maand van het water. Het regenseizoen doet van zich spreken en de tientallen rivieren in dit gebied stromen op volle kracht. In Sangnilaya hoorde ik dat een landarbeider van een andere gemeenschap na een dag met fikse buien niet was teruggekeerd. Na een dagje volop regen terugrijdend naar Puerto Cabezas was een van de bruggen volledig onder het stromende water verdwenen. Waar de chauffeur een paar scheldwoorden liet ontsnappen, greep ik naar m’n camera. We hadden geluk: een meegelifte Miskito-kerel wist de brug blindelings te liggen en wees ons de weg door het water zonder van de brug af te rijden. De 3 bruggen die volgde stonden gelukkig nog droog. Ben benieuwd of het water tijdens m’n 2-daagse terugreis naar Managua nog een rol gaat spelen…

Bij de computerlessen wordt langzaamaan progressie geboekt. Folders en bestanden openen en opslaan gaat aanzienlijk sneller en er wordt actief geëxperimenteerd met de digitale rekenmachine. In de tussentijd moest ik de uiteindelijk 400 ingezamelde euro’s spenderen. Eenvoudiger gezegd dan gedaan: met verschillende collega’s binnen PLAN en de leraren, schooldirecteur en kinderen in Sangnilaya was de communicatie af en toe ronduit verwarrend. Zo gaven enkele leraren en een collega bij PLAN aan dat een waterfilter voor de school geweldig zou wezen. Na nader overleg bleek echter dat er al een waterfilter geïnstalleerd is, maar de nog kort voor PLAN werkende collega en een aantal leraren in Sangnilaya waren hier niet van op de hoogte, laat staan dat ze wisten hoe het ding werkte. Na dit punt aangekaard te hebben wordt er waarschijnlijk per gemeenschap extra uitleg gegeven hoe zo’n filter werkt. Prachtig allemaal, maar ondertussen was ik wel de hele middag kwijt en stond ik nog steeds met 400 euro te wapperen. Na een assertieve hulpkreet werd een dag later 2 uurtjes vrijgemaakt om met 2 collega’s de inkopen voort te zetten. Naast ontbrekend lesmateriaal zal Sangnilaya, samen met 2 grotere scholen in gemeenschappen Sisin en Santa Marta, studieboeken voor een kleine bibliotheek ontvangen. Met boeken als een atlas, de Nicaraguaanse geschiedenis, geografie, verschillende woordenboeken en uiteraard natuurwetenschappen hebben leraren en studenten binnen de gemeenschap voor het eerst toegang tot deze kennis. Met grote dank aan jullie, namens alle leraren, studenten en mezelf! Oh en wil je meer details hoe je donatie besteed is? Laat het me weten!

In m’n laatste week heb ik de directeur van PLAN nog even aan z’n jasje getrokken: ja, ik mocht m’n laatste nacht in Sangnilaya blijven slapen, mits een collega ook bleef. Ricardo stemde meteen in. Tijd om een groots afscheidfeest te organiseren! Een enorme ketel hutspot op een groot vuur zorgde ervoor dat de hele toekijkende gemeenschap ons Nederlandse gerecht mocht proeven - check www.picasaweb.google.com/dennisvoes voor foto’s. Ze vonden het erg lekker en enkele oplettende vrouwen van de gemeenschap waren al aan het overleggen hoe dit gerecht zelf te maken. Ik zou toch geen hutspotrage bij de Miskito-indianen ontketend hebben?

Toen de avond aanbrak rende ik met alle kinderen richting de kerk. 20 minuten rondsprintend met de kinderen merkt Ricardo droogjes op: “Misschien moet je opletten niet te dicht langs de huizen te rennen. Daar hangt prikkeldraad op nekhoogte om kleren op te hangen”. Mmmhh het lijkt erop dat het geluk wederom aan mijn zijde was…
De kerk was een raam- en dakloos bouwval, vernield tijdens de orkaan in 2007. De muur functioneerde echter prima als bioscoopscherm, dus sloten we een beamer op de aggregaat aan en was het tijd om alle video’s van m’n tijd in Sangnilaya te bekijken. De vreugdekreten van de kinderen die zichzelf op de kerkmuur zagen dansen waren net zo onbetaalbaar als de schaterende volwassenen. Toen m’n meegebrachte heuptankje met een 7-jarige rum naar meester Eduardo werd doorgegeven, reageerde meester Cesar en Ricardo vol plezier op de flinke slok die hij nam. Later werd me duidelijk dat Eduardo als lid van de kerk officieel geen alcohol mocht nuttigen. Oeps…

Na de Sangnilaya-video’s was het tijd voor… een kwartiertje Flodder! Een hele gemeenschap ingespannen kijkend naar Flodder terwijl ze de honderden muggen routinematig wegslaan met een handdoekje.. een apart gezicht! En hoewel de Miskito-Indianen het Nederlands niet zo 1-2-3 begrepen, moesten ze erg lachen om onze oer-Hollandse filmbeelden. Toen Johnny asociaal een bananenschil voor de voeten van een straatveger gooide, moest ik zelf ook hard lachen toen een Miskito zei ‘kijk wat aardig. In de westerse wereld gooien ze het vuil op straat zodat de straatveger ook genoeg werk heeft’. Als je nota bene Flodder op zo’n vredelievende manier weet te interpreteren, zit het verdomde goed met het hart van deze mensen.

Na de volgende ochtend meegeholpen te hebben in de tuinkas en m’n laatste computertraining afgerond te hebben, was het dan zover. Het afscheid… De afsluitende interviews die Ricardo met de verschillende leraren op camera vastlegde leverde soms erg ontroerende antwoorden op. Zo benadrukten verschillende leraren dat mijn hulp hen waardevolle kennis bracht, maar mijn insteek maakte me een echte Sangnaliyaan. Het lukte me ternauwernood om geen traantje te hoeven wegpinken tijdens mijn interview…

Ook het afscheid van de stille, verlegen sponsorfamilie viel zwaar. Hun gelukswensen en uitnodiging dat ik en mijn ouders altijd welkom waren ging gepaard met meer woorden dan ik de afgelopen 6 weken gehoord heb. Amper in staat te schrijven, bewees het dankbriefje dat ze mijn komst echt wisten te waarderen. Ik hoop dat hetzelfde geldt voor de cadeaus die ik namens mijn ouders heb achtergelaten.
In m’n laatste minuut bij de familie werd de armoede me nog even voor de neus geworpen. De oma van de familie vroeg me wat er aan de hand was met de zus van Maria’s vader. Zij zat weggekropen in een donkere kelder, spastisch bewegend en niet in staat te praten. De aanvallen die ze af en toe had doen me epilepsie vermoeden, maar een arts ben ik nu ook weer niet. Het bleek dat de situatie al 8 jaar zo was. Plan zal iig kijken of ze de familie kunnen stimuleren/begeleiden om haar naar de dorpsarts te brengen. Een erg heftig laatste minuutje Sangnilaya.

Op de terugweg staarde ik over de vlaktes van Llano norte. De laatste maal dat ik de thuisgrond van de Miskito’s op het netvlies heb. Ja. Ik ga Sangnilaya missen.